Anne Duke 2021eko azaroan hil zen, 63 urterekin. Dementzia zuen, egoitza batean bizi zen, eta ez zuen pandemia-garaian ikusi familiako inor hilabetez. Anneri, isolamendu- eta bakardade-nahasketa zoragarri horri, gertatu zitzaiona pertsona askori gertatu zaie, bai Eskoziakoa zen Anne-ri, bai Kanadan, Alemanian edo Espainian.
Adineko pertsona kalteberak, beren eskubideak murriztuta ikusi dituztenak. Adinekoak beren senideengandik deskonektatzera kondenatuak, bagenekien, kasu askotan, narriadura kognitiboagatik, berriz elkartzea ezinezkoa izango zela.
Eskoziako Gobernuak lege bat onartu du egoitzetan bizi diren pertsonek beti izan dezaten bisita egingo dien pertsona izendatua, baita pandemia baten ondorioz murrizketak daudenean ere.
“Anne’s law” deitzen da legea, eta Natasha Hamiltonek Anneren alabak BBC kateari esan zion bezala: etorkizunean egoitza batean artatuko gaituzten guztientzako ondarea da, orain artatzen ari direnentzako ondarea, eta bakardadean hil zirenentzako oroitzapena.
Milan Kunderak honela zioen: giza bizitza behin bakarrik gertatzen da, eta horregatik ez dakigu inoiz zein erabaki ziren zuzenak eta zein ez. Behin baino ezin dugu erabaki gauza zehatz bati buruz, eta gai berari buruz ez zaigu ematen bigarren, hirugarren edo laugarren bizitzarik gure erabakiak alderatzeko. Hil ziren pertsonek ez dute bigarren aukerarik izango; baina guk aukera eta betebehar bat daukagu: inoiz ez dadila gertatu zen guztia berriro gertatu.
Javier Yanguas
Aubixa Fundazioko proiektuetako zuzendaria
