artikuluak

MARITXU

Atzo, bazkalostean, kafea hartzera irten nintzen balkoira. Oraindik ezagutzen ez dudan auzoa da, eta irteten naizen bakoitzean pertsona berri bat aurkitzen dut. Pisu bakoitzean errutina ezberdinak ikusten dira, bakoitzak arropa zintzilikatzeko ditugun maniak, pertsona bakoitzaren ordutegiak sukaldean aritzeko, lotara joateko, inoiz huts egiten ez duten irratsaioak, musika estilo ezberdinak, erlijio desberdinetako errezoak, barruko patio horretan […]

MARITXU Read More »

“GARUN-OSASUNAREN ERRONKA XXI. MENDEAN: EKINTZARAKO DEIA”

Urtarrilaren 30ean, San Telmo Museoan, ” Garun-osasunaren erronka XXI. mendean: ekintzarako deia” gaiari buruzko solasaldia moderatu nuen. Hizlari izan ziren López de Munain doktorea, Donostiako U.O-ko neurologia-zerbitzuko burua, Biogipuzkoako neurozientzien arloko zuzendaria eta Deustuko Unibertsitateko neurologiako irakaslea, eta Itxaso Martí, Neuropediatria Donostiako U.O-ko klinika-burua, Biopediatriako ikerketa-arduraduna eta EHUko irakaslea. Garunaren osasuna funtsezkoa da pertsona guztien

“GARUN-OSASUNAREN ERRONKA XXI. MENDEAN: EKINTZARAKO DEIA” Read More »

BILOBAREKIN PASEATZEN

Leihoa zabaldu zuen etxe barrua freskatzeko, kanpoan haize atsegina zebilen. Une horretan bilobaren ahotsa entzun eta bere gelara joan zen. Ohean eserita aurkitu zuen, oraindik logale. Orduan, txikiak besoak luzatu zituen eta berak bereen artean hartu zuen. Mendian paseatzera eramatea pentsatu zuen, baina ez zekien ideia ona ote zen, mutilak hiru urte bete berri zituen

BILOBAREKIN PASEATZEN Read More »

BAKARDADEAZ HAINBESTE HITZ EGITEN DUGUN HONETAN

Hamarkadak daramatzagu gure harremanak izugarri eraldatzen, komunitatean oinarritutako gizarteetatik gizabanakoetan oinarritutako gizarteetara igarotzean. Gauza bera gertatzen da lineako autobusetan bidaiatzean, gimnasiora edo osasun-zentrora joatean; gauza bera gertatzen da Donostian, Bartzelonan eta Londresen: kaskoak buruan dituzten pertsonak bakarrik ikusten dira, musika entzuten, mugikorretan edo tabletetan serieak ikusten, Instagram edo TikTok begiratzen edo selfiak egiten. Haien artean

BAKARDADEAZ HAINBESTE HITZ EGITEN DUGUN HONETAN Read More »

BIOGIPUZKOA, 10 URTE ZAHARTZEARI BURUZ IKERTZEN

Aurten 10 urte bete dira Biogipuzkoa OIIn zahartzeari buruzko ikerketa- eta berrikuntza-estrategia abian jarri zenetik. Estrategia hori Julio Arrizabalaga doktoreak bultzatu zuen, une hartan Institutuko arduradun nagusia zenak. 2023an zehar hainbat jarduera egin dira, hala nola Jeremy D. Walston hauskortasunean adituaren bisita, Espainiako Ikerketa Taldearen Mendeurrenen IV. Topaketa edo ADINPART proiektua Gipuzkoako gizarteari aurkeztea. Ospakizuna

BIOGIPUZKOA, 10 URTE ZAHARTZEARI BURUZ IKERTZEN Read More »

TAICHI-A ETA HORREK OSASUN OROKORRERAKO ETA NEUROLOGIKORAKO DITUEN ONURAK

Taichia, jatorrian, taoismoan oinarritutako arte martziala zen. Lao Tze Txinako Taoismoari buruz idatzitako ondare nagusiaren egiletzat jotzen da, K. a. IV. mendean. Taoismoa bizi-filosofiatzat har daiteke: biziraupenaren alde baina naturaren ordena edo harmonia jakin baten barruan lehiatzen diren animalien eredua hartzen du, honi TAO deitzen diotelarik. Taoisten ideala, dirudienez, TAOrekin harmonian bizitzea da. Taoismoan, tao

TAICHI-A ETA HORREK OSASUN OROKORRERAKO ETA NEUROLOGIKORAKO DITUEN ONURAK Read More »

PERTSONAK EGOITZA BATEAN SARTU NAHI EZ DUENEAN ETA BEHARRIK EZ DUENEAN

Pertsona ardatz duen arreta-eredu berriak adineko bakoitzaren zahartzaroarekin zer egiten jakiteari buruzko galderatik abiatu behar du Aspalditik ari zen gertatzen, baina pandemiak zalantzan jarri zuen hainbat hamarkadatan bizitegi-sektorean erabiltzen genuen eredua. Paternalismoan oinarritutako eredu horretan, profesionalek, gure “aditu” kategoriatik, nola bizi behar zuten adierazten genien egoiliarrei eta familiei. Paradigma hori, askok zalantzan jarria, ez zen

PERTSONAK EGOITZA BATEAN SARTU NAHI EZ DUENEAN ETA BEHARRIK EZ DUENEAN Read More »

HEREDATZEN AL DA ALZHEIMER GAIXOTASUNA?

Alzheimer gaixotasuna (AG) herentziazkoa den galdetu didate diagnostikatu ditudan pazienteen ehunka senidek. Gaur ditugun datuekin erantzutea eta ulertzea ez da erraza. Horregatik, egokia iruditzen zait artikulu hau idaztea, AGren aurrekari familiarrak dituzten milaka pertsonei erantzuten saiatuz. Arazoari buruzko lehen hurbilketa bat da ulertzea Alzheimer-en gaixotasuna kausa askoren ondorio dela eta hainbat faktorek mesede egiten diotela.

HEREDATZEN AL DA ALZHEIMER GAIXOTASUNA? Read More »

ZAINKETA ARINGARRIAK ETA ZAINTZAILEAK

“Paliatibo” hitza latineko ˂˂pallium˃˃ hitzetik dator eta “kapa edo toga” gisa itzul dezakegu. Etimologikoki, hotza pasatzen ari den pertsonari aterpea ematea litzateke, baina benetako esanahia sufrimendua arintzea da. Zainketa aringarriei dagokienez, OMEk horrela definitu zituen 2002an: “Bizitzarako arriskutsuak diren gaixotasunekin lotutako arazoei aurre egiten dieten paziente eta familien bizi-kalitatea hobetzen duen ikuspegia, sufrimendua prebenituz eta

ZAINKETA ARINGARRIAK ETA ZAINTZAILEAK Read More »

ERREALITATE PARALELOAK

Azken urteetan bildutako datuen arabera, gora egin du etxean bakarrik bizi diren 65 urteko edo gehiagoko pertsonen kopuruak, eta proportzioa handiagoa da emakumeen kasuan ( % 28,8 eta % 14,7, hurrenez hurren). Gainera, Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) espero du hazkunde horrek adin guztietako biztanlerian jarraitzea, eta 2031n Espainian pertsona bakarreko 5.5 milioi etxe egotea, hau

ERREALITATE PARALELOAK Read More »